Och Heden – 28 juli 2023
Wij waren de eerste klanten bij De Posthoorn en kozen voor koffie en appelgebak. De fietsroute die ik mijn kouwe neef voorstelde werd resoluut afgewezen. We moesten eerst langs de beelden van het Lange Voorhout en dan moest ik maar zeggen wat ik daarvan vond. Er was een installatie met spiegels in zeer uiteenlopende stijlen en uit verschillende tijden. Dat het met Couperus te maken had, bedachten we op dat moment niet, wel verbaasde het ons, deed het ons zelfs goed dat die spiegels nog niet tot vandalisme hadden uitgenodigd. Wat zou het mooi zijn en pleiten voor het Nederlandse volk als ze de hele periode van de tentoonstelling ongeschonden door konden komen.
Er was een grote naakte dame van cederhout waar ik een beetje misselijk van werd omdat er een bundel messing pijpen in haar achterste stak en ook in beide ogen stak zo’n pijp. Of staken die juist uit haar ogen? ‘Dit moet van een vrouw zijn,’ zei mijn koude neef. De naam van de maakster, Elizabeth Stienstra, maakte dat wel duidelijk. Natuurlijk heette de vrouw Eva. Dat vond ik weer een beetje jammer. Wij liepen verder, met onze fietsen aan de hand. ‘Doen we de Parkstraat of de Kneuterdijk?’ vroeg ik. Ik wilde wel een stukje gaan fietsen. Maar de neef zei dat ik stil moest staan om om te kijken. Ik had nog een beeld gemist. Tussen de linden van het Lange Voorhout hingen twee grote wegwijzers. Voor Den Haag Cultuur moest je rechtdoor. Dan ging je via de A11. Maar wilde je de vrijheid tegemoet, dan moest je de A3 nemen.*
Daarvoor moest je rechtsaf slaan. In ons geval zouden we dan weer bij De Posthoorn terechtkomen voor een tweede koffie met
gebak, dus dat deden we niet. ‘Vanaf hier mag alles’ stond er op de grote blauwe wegwijzer.
‘De A3 en de A11 bestaan niet, maar ze zijn ooit wel gepland geweest.’ Mijn koude neef had zich duidelijk voorbereid op ons gezamenlijke uitstapje. Maar niet goed genoeg om me te vertellen waar dan wel. Vooral die A3 boeide me, want na de A1 en de A2 en nog ruim voor de A12 had dat wel een belangrijke weg moeten worden. En dat was ook zo. Alleen kon de neef me dat op dat moment niet vertellen.
Intussen weet ik dat een plan voor de weg die de A3 had moeten worden al meer dan honderd jaar oud is. Het zou de weg tussen de twee grootste steden van Nederland worden, Amsterdam en Rotterdam. Hij zou doorlopen tot Dordrecht. Het plan is tientallen jaren uitgesteld. Eerst omdat de aanleg van wat nu de A12 heet meer tijd, energie en geld had gekost dan men had gedacht; daarna kwam er een tweede wereldoorlog waarvan de nasleep ander prioriteiten stelden, toen kwam de oliecrisis. Uiteindelijk was er de milieukwestie die een streep zette door het plan van een grote weg die via Gouda van het ene naar het andere Dam zou gaan. Er is bij Dordrecht nog wel een stukje N3, waarvan het ooit de bedoeling was dat daar de A3 zou eindigen (of beginnen).
De A11 bestaat als N11, van Leiden naar Gouda, maar mist de kwalificatie van een autosnelweg. Daarvoor moeten er in beide rijrichtingen twee rijstroken zijn en alle kruisingen moeten ongelijkvloers zijn.
Voor de aanleg of verbreding van wegen kunnen je me de straat op krijgen. Om te protesteren. Vandaag zijn deze nieuwe A3 en 11 opmaat voor een mooie dag.
‘En nu gaan we fietsen.’
‘Je fietst door rood!’ riep de neef.
*De installatie is een ontwerp van Zeger Reyers.