04 november 2022
‘Plaatsmaken is doodgaan,’ zei ik tegen Linde. Ik vond opeens dat we niet moesten vergeten. ‘Plaatsmaken hier of waar dan ook. Het blijft doodgaan.’
Er rijden wat autootjes door de kamer. Ze vervoeren macaroni. Soms blijken mijn voeten een verder onzichtbaar verkeersplein te markeren.
We hebben een extra oppasdag nu de jongste op alle dag loopt.
In De regels van drie van Marjolijn Hof zegt Twan ineens dat plaatsmaken doodgaan is. Hij zegt het nu zijn overgrootvader Opi Kas duidelijk heeft gemaakt de weg van oude indianen te willen gaan door te verdwijnen.
Ik herlas het boek en kan het je aanbevelen. Ik ben daarin niet de enige: ook het CPNB denkt er zo over. Dat koos het boek de afgelopen weken uit om ruim onder kinderen te verspreiden in het kader van Nederland Leest.
Lukas, die zijn autootje juist op dit moment een scherpe bocht langs mijn voeten laat maken, werd bijna zeven jaar geleden geboren. Dat was een dag voor de begrafenis van mijn moeder, zijn overgrootmoeder dus. Een simpele rekensom laat trouwens zien dat het jochie werd verwekt in de tijd dat Mentes vader overleed, overgrootvader van diezelfde Lukas, waarmee ik niet suggereer dat het jongetje daar debet aan is, begrijp me niet verkeerd.
Markus is het jongetje dat zojuist even stopte met de autootjes omdat hij even moest poepen. Hij gaat overal gedisciplineerd naar de wc, maar bij ons moet en zal hij nog op de po. Ik hoop dat daar het komende jaar verandering in komt. Markus werd enkele maanden na de dood van een overgrootmoeder geboren.
Daarmee heb ik al drie grootouders plaats laten maken. Een vierde overleed al veel eerder, namelijk toen Mente in verwachting was van onze oudste. In de maanden dat ik vader zou worden, verloor ik mijn eigen vader. De jongste, die nu dus overvol is van verwachting, verloor overigens een overgrootmoeder vlak voor haar geboorte.
Ships passing in the night. En vorig weekend werd de laatste overgrootmoeder van Lukas en Markus begraven en dus ook van het meisje dat hopelijk binnen zeer afzienbare tijd haar entree in deze wereld maakt.
‘Plaatsmaken.’ Zo zou je het kunnen noemen. Ik geloof overigens niet in de wetmatigheid die ermee gesuggereerd wordt en die ook stof zou kunnen geven aan het idee dat een gestorven ziel net als die van de heilige Sebastiaan in Het Veer van Martinus Nijhoff zijn heil zoekt in het lichaampje van een pasgeboren kind. De randen, de oevers van leven en dood zijn en blijven wonderlijk. Ze vragen om vragen, niet om antwoorden.