Och Heden 29 december 2023
Zojuist de laatste hand gelegd aan Mooi 2022. Lees maar, er staat hier wat er staat. Terwijl de kranten het afgelopen jaar in beeld brengen, blikte ik nog wat verder terug, naar het vijfde deel in een serie die zowel naar voren als naar achteren kan uitgroeien. Dat is allemaal een kwestie van tijd, geld en animo. Van één jaar verzamel ik de honderd foto’s die me als opname het best bevallen. Dat maakt zo’n serie er niet bijster origineel op, er zit namelijk een duidelijk patroon in mijn voorkeuren. Daarbij staan ‘landschappen wijd en zijd’ bovenaan. Een ander zal het saai vinden, ik vind het leuk. Tegelijkertijd verklaart het ook waarom we niet in de stress hoeven te schieten als zo’n album een heel of half jaar later komt. Sterker nog: de jaren zijn goeddeels uitwisselbaar. De ene golf is weliswaar de andere niet, maar ze hebben veel van elkaar weg en van een kalender hebben beide geen weet. Trouwens, ik maak ook albums van fiets- en wandeltochten en jaarlijks komt er eentje over de familie. In die verzamelingen komt iets meer actualiteit om de hoek kijken, vooral in een familiealbum waarin kinderen figureren voor wie ieder jaar een andere wereld is. Maar die actualiteit is en blijft oneindig eenzijdig. In mijn albums geen kapot geschoten huizen, geen ernstig gewonde mensen die half uit een ziekenhuisbed hangen, geen geheel of bijna dodelijke ongelukken, geen uitbuiting of getuigen van een ernstige verslaving, geen nauwelijks te pareren oproer, geen staatsiebezoeken. Maar ook geen plaatjes van de vele vergaderingen waarbij ik mag
aanschuiven, geen beelden ook van de vele uren die ik in bed doorbreng.
Lennaert Nijgh liet honderd jaar geleden Boudewijn de Groot al zingen van ‘albums met de plaatjes die zo vals getuigen van een blijde jeugd’. Daarbij ging het alleen om familiealbums uit een tijd waarin er veel minder werd gefotografeerd dan nu, maar dat van die valse getuigenis klopt. Ook voor de andere albums waarin het niet draait om fraaie kerkinterieurs (ook een zwak), een prettige lichtval of een berenklauw die zo fraai verstild en bevroren weet te sterven.
Met De familie in 2023 en ook met Mooi 2023 moet ik nog beginnen. We weten intussen dat dit jaar een veel en veel slechter jaar is geworden dan het vorige en de verwachtingen voor ’24 zullen bij niemand hooggespannen zijn. En dat allemaal dankzij mensen. Met behoefte aan macht, de ander klein en graag ook kapot willen krijgen. We mogen ons druk maken over de Amerikaanse rivierkreeft en die tot vijand verklaren. Die kreeft treft geen blaam, en de zoet geurende reuzenbalsemien valt evenmin iets te verwijten. Het gaat om de beheerders van de schepping. Gelukkig zijn de meeste mensen niet haatdragend, hooguit wat onverschillig zolang de narigheid niet nader komt dan twee straatjes verderop.
De kleinkinderen hebben maar weinig met de albums Mooi dit en Mooi dat. Die familiealbums vinden ze veel leuker. Daar bladeren ze nog wel eens in. Ik zie met plezier hun ogen langs de foto’s van een vakantie aan het strand glijden, langs een fietstochtje, alweer een verjaardag en, hiep hoi, een etentje. ‘Weet je nog?’ zal ik af en toe zeggen. Nooit zal ik ze vertellen wat er bijvoorbeeld op het nieuws kwam, die dag van die foto waarop we zo gezellig buiten bij dat pannenkoekenhuis… Dat doe ik niet. Wél wens ik iedereen een Mooi 2024 toe.