Le poète allongé

Op de terugweg vraagt Mente of ik in een schilderij kan verdwijnen. We hebben zojuist in Düsseldorf de tentoonstelling van Marc Chagall bezocht en ze zegt het natuurlijk omdat dat haar daar is overkomen. ‘Niet echt,’ voegt ze eraantoe omdat ik niet onmiddellijk reageer, ‘maar wel dat je dat gevoel hebt, en dus ook dat je je daar weer even van moet losmaken, uit dat schilderij moet kruipen.’

Ik weet het op dat moment niet, dus ik geef een onduidelijk antwoord. Ik kom weer terug bij mijn eerste indruk: al die mensen. Het was mooi dat de tentoonstelling druk bezocht werd. Had die Chagall al die doeken niet voor niks bij elkaar geschilderd, maar naar het contemplatief moment werd het daardoor wel moeilijk zoeken.

Voor de wanden had men bij de tentoonstelling voor kleuren gekozen die je ook terugzag op schilderijen. Zo hing het doek van Le poète allongé, de liggende dichter, samen met wat ander werk aan een groene wand en die kleur, dat was duidelijk, had die wand te danken aan het dominant aanwezige groen van dit schilderij, waarop een figuur in het gras ligt. Het groen van die wand trof me al aangenaam. Ik leef al weer een paar jaar in een groene fase, zoals ik wel laat merken in stukjes over fietstochten en wandelingen. Het is het groen van mijn kamer in Monster, grasgroen. De kleur ook die Lukas graag voor zijn kamer wil, al noemt hij het padvindersgroen. Een prettige wand dus. Nog geen minuut geleden had ik al met plezier naar een nogal rode dichter staan kijken die ook op de grond lag, net als de figuur op dit groene doek. De rode keek naar de vogels in de boom boven hem, zoals ik

een maand geleden in Auxerre in het gras lag en in de plataan me met plezier naar de twee duiven boven me lag te kijken.

De dichter op het groene doek lag te slapen. Ik voelde hoe hij was weggezakt en de wereld was vergeten of in een andere wereld terecht was gekomen, wel een verstilde wereld. Op dit schilderij zag je naar achteren een paard en wat ik misschien een schaap moet noemen. Tevreden, verstild. Chagall grossiert in beelden die zich niets aantrekken van plat realisme: alles en iedereen kan zwevend op een doek terechtkomen. Niet op Le poète allongé. Voorbij het groen staat een stal, er zijn telbare bomen en er is een roze lucht: de avond valt. Wat opvalt is dat de dichter, net als zijn rode broeder op het andere doek, net als andere figuren op werken van Chagall, bijna op de onderrand van het doek ligt. Er hoeft maar wat te gebeuren, kun je zeggen, en hij kukelt over de rand van de lijst. En wat dan? Waar is ie dan? Ligt hij dan onder het gras? Komt hij dan van het doek zomaar in de wereld van de toeschouwer terecht om in de museumzaal overeind te krabbelen en verdwaasd weg te lopen? Is hij in een droomloze slaap terecht gekomen? Of in een gedroomde wereld, een hogere wereld?

Een kwartiertje later liep ik terug naar het schilderij. Op het bordje daarnaast stond een luidsprekertje afgebeeld. Via mijn mobieltje kwam ik terecht bij een korte toelichting. Niets bijzonders. Behalve dit: aanvankelijk lag er een vrouw naast de slapende dichter. Die heeft Chagall later weggeschilderd. Nee, niet weggeschilderd. Hij heeft haar overgeschilderd, want zij ligt er nog. Zij ligt onder het gras, onder een laag verf. Je kunt het goed zien. Er is een een kloeke kwast met groen overheen gegaan. Waarom heeft Chagall haar weggehaald? Om de dichter daar van haar te laten dromen?

Op de terugweg vraagt Mente me dus of ik net als zij in een schilderij kan verdwijnen. Ik realiseer me dat alle andere mensen zich voor een paar minuten stilletjes hadden teruggetrokken. Alsof ik daar alleen had gestaan.

_{Hier vind je een serie foto’s: https://lenborgdorff.nl/Marc%20Chagall/album/index.html}